|
Oudewater in oude foto's |
||||
| Nu ik een nieuwe scanner heb kan ik zo af en
toe eens wat oude foto's uit mijn verzameling online zetten. Ik begin
maar met foto's van Oudewater. Tot mijn 18e heb ik in dat kleine stadje
gewoond, en nog altijd heb ik een soort "thuis" gevoel in dat
kleine stadje waar ik mijn jeugd doorgebracht heb. Nu ga ik een aantal oude kaarten online zetten uit een oude schoenen doos die ik pas tegen kwam.
Een foto van de IJsselkade waar ik mijn jeugd jaren doorbracht, als jochie van een jaar of 3 a 4 jaar en ook later nog zat ik uren voor het raam van ons bovenhuis naar het gedoe van de scheepvaart op de IJssel te kijken. Er was in de vroege jaren 60 nog van alles te zien en te doen op dit watertje. Deze foto is waarschijnlijk genomen in de vroege jaren 60, links zichtbaar is de "broedertrouw" 1 of 2. Eerst waren deze scheepjes beurtvaart schepen naar Rotterdam, later vervoerde graanhandelaar Six uitsluitend zijn graan en ander veevoer met deze schepen. Hierbij gebruik makend van de beurtvaart vergunning. Normaal gesproken ging alle vervoer over water via de schippersbeurs. Alleen beurtvaart en eigen handel was hiervan vrijgesteld. Mijn vader vervoerde zand en grind met een eigen handels vergunning.
Ook deze foto is de IJsselkade te zien, gemaakt haast vanaf de ophaal
brug in die tijd nog de enige mogelijkheid om de IJssel over te komen.
Het ziet er nogal leeg uit, alleen een tjalk is zichtbaar met een mast
en een giek en zelfs een stuk zeil! Ik denk dat deze foto gemaakt is
rond 1950, de huisjes rond de toren staan er nog. De boompjes zijn nog
heel klein, op de andere foto al groter en in de jaren 80 geheel weer
weg. Maar ons bovenhuis is er al, dat is gebouwd rond 1938. Als je op de
foto klikt en het beeld vergroot is de los installatie van Six
zichtbaar, een wonderlijk apparaat wat ik als kleine jongen altijd
probeerde na te bouwen. Deze kaart komt denk ik nog voor de tweede wereld oorlog, de oude huisje staan nog tegen de toren aan. Je kan weer op de foto klikken voor een groter beeld. De zadeldak toren van Oudewater is een van de weinige torens in Nederland die echt is afgebouwd. Meestal ging men plannen maken om een hoge toren te bouwen, maar door verzakking of geld problemen moest men de bouw stopzetten en maakte men later er maar een spits van hout op. Waarom Oudewater een zadeldak toren heeft is onduidelijk. |
Zadeldaktorens komen in het noorden van
het land natuurlijk wel veel voor. Maar die zien er vaak veel liever
eruit, de toren van Oudewater was gebouwd als een vesting toren en
maakte voor 1850 deel uit van de vesting rond de stad. De toren en ook de kerk maakte deel uit van mijn speelterein, vandaar dat ik waarschijnlijk nog altijd iets met kerktorens heb!
Ook op deze foto kan je weer klikken voor een groter beeld. Gemaakt rond 1970 denk ik zo, ons huis is goed zichtbaar en ook de nieuwe carillon klokken in de uitbouw van de toren. Deze uitbouw was aangebracht rond 1600 toen er een carillon in de toren kwam. Dit carillon was gemaakt door klokkengieter Gerard Both, dat ondanks dat het zeer vals was toch tot 1943 dienst gedaan heeft! In 1950 kocht Oudewater een nieuw carillon van de klokkengieter Eijsbouts, dit carillon werd opgehangen ter hoogte van de galm gaten in de toren. Tot de restauratie van de toren in 1963, de klokken kwamen in 1968 weer terug, maar nu in de dakkapel.
In 1999 maakte ik deze foto, zichtbaar is het laatste schip van
graanhandelaar Six. De naam van het schip weet ik helaas niet. Het was
een soort spits (spits = een schip dat op de Franse kanaalvaart wordt
gebruikt) maar dan kleiner. Ons huis is nog zichtbaar voor de verbouwing tot appartementen.
De oude schuur naast ons huis is inmiddels vervangen door een mooi
"herenhuis" in oude stijl gebouwd. Dat kunnen ze wel in
Oudewater, dat moet ik ze toegeven! De glans is inmiddels allang weg van
de carillon klokken in de toren. In die tijd was het carillon haast
onbespeelbaar door de duiven die huisden in de uitbouw! |
Links is weer zichtbaar de achterkant van de
"De Hoop" van
de firma Six, en aan de andere kant haast voor ons huis de klipper van
mijn vader. Waarschijnlijk is deze foto in de zomer vakantie gemaakt,
anders dan met kerstmis en in de bouwvakantie (twee weken toen nog!)
kwam mijn vader nooit met zijn schip in zijn thuisstad. De klipper was
te groot om de sluis bij Gouda op een normale manier te passeren, wij
moesten daar wachten op "gelijk water" dat wil zeggen dat het
tij gelijk moest zijn om de sluis deuren bij Gouda aan twee kanten open
te zetten. Dat gebeurde dus maar vier keer per 24 uur! De scheepjes van
de firma Six hadden daar geen last van, die konden gewoon schutten in de
Waaiersluis bij Gouda. Niet dat mijn vader uitgebreid een zomer vakantie
ging houden, hij gebruikte de vakantie om het schip te verven en te
teren. Eigenlijk hoorde die lucht van kool teer helemaal bij de
IJsselkade, de huizen waren voor de tweede wereld oorlog allemaal in
gebruik geweest als opslagplaatsen voor de beurtvaart. Er is een
scheepsdienst geweest met stoomschepen de Rederij Estafette. In de
boeken van de streek schrijver Herman de Man krijg je een prachtig
tijdsbeeld hoe het er in die tijd uitgezien heeft. Ik heb zelf nog het
laatste stukje meegemaakt van alle bedrijvigheid aan de IJsselkade,
Graanhandelaar Six de fabriek van Brinkers. En de
machinefabriek, die nog altijd aanwezig is aan de IJsselkade in
Oudewater. De olieslagerij van Brinkers gaf altijd een tropisch luchtje
af door de kopra die daar geperst werd. Aangevoerd in allerlei schepen,
maar meestal in de schepen van schipper Kuik uit Oudewater. Als het in
de zomer warm weer was had je altijd een vreemd vliegje in huis, die wij
"kopra-vliegjes" (Necrobia
Rufipes) noemde. Jaren later in een ver tropisch land
zag ik opeens dezelfde vliegjes terug! Dit met de mix van de lucht (en
het stof!) van mengvoerder fabriek Six, en de lucht van het water van de
IJssel. De Hollandse IJssel was in die jaren een van de meest vervuilde
rivieren in Nederland. Het was ook doodnormaal om van alles in het water
te gooien... Hier een foto van de andere kant van de IJsselkade, met een mooie tjalk met het wasgoed aan de waslijn. Waarschijnlijk heeft de tjalk kopra afgeleverd bij de fabriek van Brinkers. Dat kopra lossen bij Brinkers ging dag en nacht door, en dat was dus altijd een lawaai. Je raakte eraan gewend, maar waar ik nooit aan gewend geraakt ben is het voeren van gespreken door de schippers over de IJssel heen midden in de nacht... In de avond van 10 september 1973 brande de fabriek van Brinkers af, de zaak werd herbouwd, maar de prachtige losmachine kwam niet meer terug. Daarvoor kwam een kraan. Niet veel later ging de zaak dicht. Als je op de foto klikt zie je twee jongens lopen, ik liep elke dag de IJsselkade uit van school af. ik zou het zomaar kunnen zijn op weg naar huis. Het is kwart voor vier op de toren, de school ging uit...
De IJsselkade in 2013 Foto Hans van Dijk
|
||
