|
Oudewater in oude en nieuwe plaatjes |
||
Nogmaals een oude foto van de IJsselkade gemaakt door de heer E.C. Rahms. Op de voorgrond een klein zeilschip, ook goed zichtbaar is het kazernegebouw. Later was dit deel van het veevoeder bedrijf van Six. Het is gebouwd rond 1800, in die tijd verbleven de Franse toepen vaak in Oudewater. Buiten voor eten en kleding moest de stad ook voor onderdak zorgen, dit ging doormiddel van inkwartiering bij de burgers in huis. Natuurlijk was dit geen pretje die Franse soldaten in huis, daarom gingen de gegoede burgers geld inzamelen om een kazerne te bouwen.
İfoto Hans van Dijk 2006 Een foto gemaakt vanaf vrijwel hetzelfde punt, 150 jaar later! Het kazerne gebouw is afgebroken, de vervuilde grond afgegraven. Goed zichtbaar is het mooie herenhuis dat een rol speelde in de roman van Herman de Man "de eenzame" (1924). Ook het vrachtschip waar rondvaarten mee mogelijk zijn is zichtbaar, de IJsselaak De Onthaestingh. Het schip op deze ligplaats doet nog een beetje denken aan de drukte op de IJsselkade zoals ik die zo goed kan herinneren uit mijn jeugd aan de IJsselkade in de jaren 60 van de vorige eeuw.
İfoto Hans van Dijk 2006 De Remeynsbrug aan de IJsselkade, het huisje op de hoek is de schoenmaker waarvan het interieur van de werkplaats vrijwel hetzelfde is als in 1960!
De Remeynsbrug op 8 augustus 1871 op een foto van E.C.Rahms.
Een oude kaart uit 1918 van haast het zelfde punt, zichtbaar zijn de stoombootjes van Rederij "De Estafette"
Nogmaals een kaart, waarschijnlijk uit de vroege jaren 30 van de vorige eeuw. Het eerste schip is aan het graan te lossen, daarachter is een klipper zichtbaar die bij de fabriek van Brinkers aan het lossen is.
İfoto Hans van Dijk 2006 Het pand van de machine fabriek "De Hollandse IJssel". Ook dit mooie negentiende-eeuwse industriële bouwwerk wil de Gemeente Oudewater weg hebben, om de weg vrij te maken voor woningbouw.
De IJssel met de toren en een gedeelte van de wallen op een foto van E.C. Rahms rond 1870.
İfoto Hans van Dijk 2006 136 jaar later haast hetzelfde punt, door de afbraak van de fabriek van Brinkers weer zichtbaar.
Een foto van de hand van de heer E.C. Rahms, de Wal is nog niet afgegraven, de Goudse boom is al afgebroken.
Na het afgraven van de Wal werd de Noord IJsselkade bebouwd, gefotografeerd door de heer E.C. Rahms.
Voordat de heer E.C. Rahms foto's maakte probeerde hij alles vast te liggen met tekeningen, hier de tekening van de Goudse Boom, een brug waar de wal over liep met een houten boom die de IJssel afsloot in de nacht als de poorten gesloten waren.
Een tekening van de heer E.C. Rahms, de Goudse Boom is op deze tekening al gesloopt. De Noord- en West-IJsselkade.
İfoto Hans van Dijk 2006 De IJsselaak "De Onthaestingh" aan de IJsselkade. Dit schip zorgt ervoor dat er nog iets te zien is van de sfeer van de drukte van schepen aan de IJsselkade.
İfoto Hans van Dijk 2006 Gezicht op de Machine Fabriek "De Hollandse IJssel", op de achtergrond is de nieuwe brug over de IJssel te zien die in de jaren 70 van de vorige eeuw gebouwd is.
İfoto Hans van Dijk 2021 De Machine Fabriek in voorjaar 2021, opnieuw zijn er plannen voor woningbouw die het voorbestaan van het bedrijf bedreigen.
De ophaalbrug op de kaarten serie in kleur uit het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw.
De toren met het turfschip van schipper Kuik, de "Soli Deo Gloria"
IJsselkade rond 1938
İfoto Hans van Dijk Deze foto maakte ik in 1970, de Alwil van schipper Kuik ligt met grote deklast copra te wachten op het lossen, terwijl de Risico onder de losinstallatie ligt.
Noord IJsselkade rond 1925, de kade is nog onverhard.
İfoto Hans van Dijk In 1969 maakte ik deze foto vanaf de Stadstoren, zichtbaar is de toen nieuwe wijk ´Klein Hekendorp´in aanbouw
|
De in 1860 door de firma Cosijn uit Gouda gebouwde ophaalbrug, deze brug verving de zogenaamde stenenbrug die bij het kanaliseren van de rivier de IJssel weg moest. De doorvaarthoogte van deze stenenbrug was niet voldoende. De ophaalbrug is haast 150 jaar oud, en tot de jaren 70 van de vorige eeuw was dit de enige mogelijkheid om de IJssel in Oudewater over te steken. De foto is waarschijnlijk rond 1870 gemaakt door de heer E.C.Rahms.
Een gravure van de stenenbrug. Zichtbaar is hoe smal de rivier de IJssel was. Er waren drie stenenbruggen over de IJssel, de brug op de afbeelding, en twee bruggen waar de verdedigingswal over liep. Deze bruggen waren ook afgesloten met een boom die door de poortwachters tegen betaling geopend werden. In een dagboek van de poortwachter van de Broeckerpoort is een smakelijk verhaal te lezen hoe de man is opgelicht door de knechten van schipper Snelleman. De IJssel is ooit een vrij brede rivier geweest, echter in 1285 werd de Hollandse IJssel in opdracht van de Hollandse graaf Floris V bovenstrooms bij een boerderij genaamd "Klaphek" afgedamd. Daardoor kwam er geen water meer vanaf de Rijn op de IJssel. Slechts door de werking van het tij kwam er nog stroming en water hoogte verschil in de IJssel voor. Doordat de rivier eigenlijk een dode rivier was, ging de rivier verzanden. Door de aanleg van de dam in de IJssel was een gunstige situatie ontstaan voor de afwatering bij eb van het aanliggende gebied. Daardoor konden grote ontginningen ter hand genomen worden. De meeste polders in het Groene Hart van Holland zijn na 1285 ontstaan. Echter door het verzanden van de rivier werd het moeilijker om het polderwater op de rivier te spuien, ook de polders met het veen kregen te maken met bodemdaling door het inklinken van het veen. Watermolens en boezems moesten uitkomst brengen. Rond 1500 waren de problemen door het verlanden van de rivier te groot geworden, men maakte plannen om de dam weg te halen waardoor de IJssel weer bovenwater zou krijgen en de verzanding ongedaan kon gemaakt worden. Daar konden de heersers van Holland en de bisschop van Utrecht geen overeenstemming over krijgen. Pas in 1810 kwam Jan Blanken, de toenmalige inspecteur van de Waterstaat, met een voorstel om de Hollandsche IJssel tussen Vreeswijk en Gouda te kanaliseren en daarbij gebruik te maken van een sluis met door Jan Blanken zelf uitgevonden waaierdeuren. Deze sluis werd gebouwd bij Gouda, en is nog altijd in gebruik. waaierdeuren maakten het mogelijk dat het rivierwater met grote snelheid kon in- en uitstromen, waardoor de verlandding van de rivier kon worden tegengegaan. In 1862 was het project voltooit, en was er weer scheepvaart mogelijk tussen Vreeswijk en Gouda over de Hollandse IJssel.
Zo zou de overzijde bij de IJsselkade er weer uit kunnen gaan zien! Het woonhuis van notaris Van Blaricum in 1873, in 1936 is dit woonhuis afgebroken om plaats te maken voor een loods voor de fabriek van Brinkers.
Twee foto's gemaakt vanaf de toren, de foto hierboven gemaakt rond 1907. De foto hieronder gemaakt in 2005. Op de foto uit 1907 is de schoorsteen van de olieslagerij nog zichtbaar, deze olieslagerij is later opgegaan in het fabriekscomplets van Brinkers. Het gebied over de IJssel was tot 1 september 1970 de gemeente Hoenkoop. De gemeente Hoenkoop bezat ook een cafe, daar werd dankbaar gebruik van gemaakt door personen die in Oudewater door de veldwachter op de zwarte lijst geplaatst waren. In Hoenkoop kon men toch nog een drankje drinken.
İfoto Hans van Dijk 2006
İfoto Hans van Dijk 2005
De toren in 2021 de wijzerplaten werden hersteld in dit jaar. Foto Hans van Dijk İ2021 De toren nadat de "barakken" zijn afgebroken in 2005, op deze foto komt het vesting uiterlijk van de toren goed uit. Als grensplaatsje heeft Oudewater tal van oorlogen en bezettingen doorgemaakt. In 1575 is door de Spaanse troepen het stadje ingenomen, en de halve bevolking van Oudewater op gruwelijke manier vermoord. De Spaanse bevelhebber had het plan om de toren in de IJssel te laten vallen en het puin als een stormbrug te gebruiken. Dit doormiddel van stukken geschut die geplaatst waren aan de overkant van de IJssel. In die tijd liep de stadsmuur nog langs de toren, de toren maakte deel uit van de stadsmuur! Bovendien beschoten de Oudewaterse troepen de Spaanse troepen vanuit de toren, en was de toren een uitkijkpunt en ook was de toren in gebruik voor communicatie door middel van vuur met het onbezette gebied buiten Oudewater. De commandant van de sterkte Oudewater Jan Pieterz van der Lee laat om het omvallen in de richting van de IJssel de fundamenten aan de zijde van de stad ondergraven en stutten met balken, die in de brand gestoken kunnen worden als de nood aan de man zou komen. Daardoor zou de toren in de richting van de stad zijn ingestort. Gelukkig is het niet zo ver gekomen, en is de toren en kerk een van de weinige gebouwen die het beleg van de Spanjaarden hebben overleeft!
Nog elk jaar is er een herdenking op de zondag na 7 augustus, de dag dat de stad Oudewater viel voor het Spaanse leger. Dit in het stadhuis bij het schilderij van Dirk Stoop dat hij in 1650 maakte van het Spaanse beleg en de moord op de burgers van Oudewater.
Hier een ansichtkaart gemaakt door E.C. Rahms naar het schilderij van Dirk Stoop. Op het schilderij zijn diverse stadia van het beleg afgebeeld.
Een prent van de "Oudewaterse Moord" op 7 augustus 1575. Meer over de Oudewaterse Moord ga naar deze pagina.
Het schilderij 'De Oudewatersmoord' vervaardigd door Dirck Stoop in 1650.
De heer E.C. Rahms maakte meerdere tekeningen van de 'Goudschen Boom' De brug is in 1861 afgebroken.
Gezicht op Oudewater, met goed zichtbaar de in 1912 gebouwde watertoren afgebroken in 1966.
İfoto Hans van Dijk 2021 De Machine Fabriek en daarvoor het braakliggend terrein waar voor de sloop de fabriek van Brinkers was. Er worden al jaren plannen gemaakt voor het bouwen van woningen op dit terrein, echter door de aanwezigheid van de Machine Fabriek en de geluidsoverlast stranden de plannen.
İfoto Hans van Dijk 2021 Op een zonnige dag in mei 2021 maakte ik deze foto van de toren en de Hollandse IJssel, en ook de aak 'De Onthaestingh' die bijna op de plek ligt waar vroeger de Tjalk van schipper Kuik ligt, de 'Soli Deo Gloria'
In 1866 maakte de heer E.C. Rahms bijna op de zelfde plaats als ik in 2021 deze foto, de Goudsche Boom is afgebroken maar de Wal is nog aanwezig.
De tjalk 'Soli Deo Gloria' aan de IJsselkade, een plek waar het schip jarenlang afgemeerd geweest is.
Een prachtige kaart uit ongeveer 1960, een klipperaak is kopra aan het lossen bij Brinkers.
|
|
